Qızılca nədir? Qızılcanın əlamətləri və Müalicəsi

Qızılca nədir: Daha çox uşaqlıqda müşahidə olunan qızılca koronavirusdan 5-6 dəfə daha yoluxucudur. Azərbaycanda son vaxtlar epidemiya halına gələn və bir çox hadisənin açıqlandığı qızılcaya qarşı alına biləcək tədbirlər olsa da, peyvəndlə qarşısı alına bilən, peyvənd olunmasa, xüsusilə də hamilə qadınlar və immuniteti aşağı olan insanlara asanlıqla yoluxan bir xəstəlikdir.

Qızılca nədir?

Qızılca, bütün bədəndə dəri səpgilərinə və qripə bənzər simptomlara səbəb olan yoluxucu bir xəstəlikdir. Yüksək hərarət və yorğunluqla özünü göstərən qızılca, yoluxmuş insanlar öskürərkən, asqırdıqda və ya danışarkən buraxılan damlacıqların nəfəs yolu və ya bu insanların istifadə etdiyi əşyalarla təmasda olması ilə ötürülür.

Ümumiyyətlə qışın sonu və yazın əvvəlində artan qızılca azyaşlı uşaqlarda tez-tez rast gəlinir, lakin peyvənd olunmamış və ya əvvəllər qızılca keçirməmiş yetkinlərdə də müşahidə oluna bilər.

Qızılcanın əlamətləri nələrdir? – Qızılca nədir

Qızılca xəstəliyinin əlamətləri (simptomları) virusa məruz qaldıqdan təxminən 8-12 gün sonra görünür. Adətən qulaq arxasından başlayan və bir neçə saat ərzində baş, boyun və sonra bütün bədənə yayılan qızılca xəstəliyinin simptomları aşağıdakılardır:

• Burun axması, asqırma və öskürək kimi soyuqdəymə əlamətləri
• Yüksək hərarət
• Zəiflik
• Sulanan gözlər
• Quru öskürək
• Boğaz ağrısı
• Yorğunluq
• İşığa həssas, şişmiş, ağrılı və iltihablı gözlər (konjonktivit)
• Ağız içərisində kiçik boz-ağ ləkələr (Koplik ləkələri)
• Bədəndə səpgilər

Bu ilk simptomlardan təxminən 2-4 gün sonra qızılca səpgiləri başlayır. Qızılca səpgiləri: Bədəndə kiçik qırmızı-qəhvəyi, düz və ya bir qədər yuxarı qalxmış ləkələr şəklindədir. Qızılca səpgisi üz və baş nahiyəsindən başlayır və yuxarıdan aşağıya doğru yayılır. Səpkilər gövdədə birləşməyə meylli olsa da, qollarda və ayaqlarda ayrı-ayrı lezyonlar kimi görünür. Qızılca səpgisi ilə yanaşı xəstədə çox yüksək hərarət olur. Qızılca ləkələrinin yarandığı dövrdə qızdırma 40-41 dərəcəyə qədər yüksələ bilər. Səpgi təxminən 4 gün davam edir və yuxarıdan aşağıya doğru solmadan bir qədər soyulma ilə başlayır. Səpkilər getdikcə xəstənin qızdırması da düşür.

Qızılca xəstəliyinin səbəbləri və risk faktorları nələrdir?

Xüsusilə uşaqlıqda bütün yaş qruplarında görülə bilən qızılca aşağıdakı hallarda daha asan yoluxur:

• Peyvənd olunmamış olmaq: Qızılcaya qarşı peyvənd edilməmək xəstəliyə yoluxmaq üçün ən böyük risk faktorudur.
• Beynəlxalq səyahət: Xüsusilə qızılca xəstəliyinin yayıldığı ölkələrə səyahət etmək xəstəliyə yoluxma riskini artırır.
• Vitamin A çatışmazlığı: Pəhrizdə kifayət qədər A vitamini olan qidaların istehlak edilməməsi xəstəliklərin artmasına səbəb ola bilər.

Qızılca diaqnozu necə qoyulur?

Qızılca adətən həkim müayinəsi ilə müəyyən edilə bilər. Qızılca, xarakterik dəri səpgisi və ağızda ləkələr (Koplik ləkələri) ilə diaqnoz edilə bilər. Simptomların müxtəlif xəstəliklərlə qarışdırılması halında qızılca diaqnozu qan testi ilə aydınlaşdırıla bilər.

Qızılcanın müalicəsi (Qızılca nədir)

Qızılcanın yayılmasına qarşı ən mühüm tədbir peyvənddir. Bununla belə, qızılca üçün qəti bir müalicə yoxdur. Ancaq bəzi müalicələr tətbiq oluna bilər.

• İlk növbədə bol maye qəbul edilməlidir.
• Qızdırma varsa, antipiretik dərmanlar istifadə edilə bilər.
• Öskürək və ya boğaz ağrısı üçün nəmləndiricilər tənəffüs yollarını rahatlaşdırmaq üçün istifadə edilə bilər.
• Parlaq işığın sizi narahat etdiyi hallarda, günəş işığından uzaq durub günəş eynəyi taxa bilərsiniz.
• Vitamin A əlavələri simptomları azaltmağa kömək edə bilər.
• Peyvənd olunmamış insanlar, o cümlədən körpələr, virusa məruz qaldıqdan sonra 72 saat ərzində qızılca peyvəndi almalıdırlar.
• İmmun serum qlobulin adlanan zülalın inyeksiyası hamilə qadınlara, körpələrə və xəstəliyə məruz qalmış immun sistemi zəif olan insanlara tətbiq oluna bilər. Bu antikorlar virusa məruz qaldıqdan sonra altı gün ərzində verildikdə qızılcanın qarşısını ala və ya simptomları azalda bilər.

Qızılca müalicəsi zamanı aspirindən istifadə etməməyə diqqət yetirilməlidir. Belə hallarda aspirindən istifadə Reye sindromu kimi daha ciddi problemlərə yol aça bilər. Qızılca ilə birlikdə pnevmoniya və ya qulaq infeksiyası inkişaf edərsə, həkimin tövsiyə etdiyi antibiotikdən istifadə edilə bilər.

Qızılcaya kömək edən qidalar

Paramyxo virusunun yaratdığı bir xəstəlik olan qızılca, ümumiyyətlə uşaqlarda müşahidə olunsa da, zaman zaman böyüklərdə də baş verə bilər. Yoluxucu bir xəstəlik olduğundan qızılcanın müalicəsi mütəxəssis həkim tərəfindən aparılmalı və bu proses zamanı qidalanmaya diqqət yetirilməlidir.

Qızılca xəstəliyini müalicə etmək üçün istifadə edilə bilən müxtəlif üsullar var. Bunlardan birincisi qızılcanın müasir tibbi anlayışla müalicəsidir. Bu üsulla qızılca müəyyən səviyyədə saxlanmağa çalışılır. Müxtəlif dərmanlardan istifadə etməklə qızılca xəstəliyinin daha da yayılmasının qarşısı alınır. Bu prosesdə antibiotiklərdən istifadə edilmir. Ancaq xəstəlik prosesində inkişaf edən bəzi şərtlərə görə antibiotik istifadəsi lazım ola bilər.

Təbii məhlullarla qızılca xəstəliyindən qısa müddətdə xilas olun!

1. Zeytun yarpağı

Zeytun yarpağı qızılca xəstəliyinin müalicəsində istifadə oluna bilən təsirli bitki mənşəli məhsuldur. Paramyxo virusunu məhv etməyə kömək edir, çünki antibakterial və antiviral xüsusiyyətlərə malikdir.

2. Hind yasəmən yarpağı

Antibakterial və antiallergik xüsusiyyətlərə malik hind yasəmən bitkisi qızılca qaşınmasına yaxşı gəlirmi? deyənlərin üstünlük verdiyi məhsuldur. Qaşıntıya və dəri səpgilərinə yaxşı təsir edən bu yarpaqlardan 10 ədədini bir qabda qaynadıb günəşdə qoyub sonra dəriyə sürtmək kifayətdir. İstifadə etməzdən əvvəl bir mütəxəssislə məsləhətləşdiyinizə əmin olun.

3. Arpa

Arpa qızılcanın müalicə prosesində də çox faydalıdır. Bir stəkan arpanı 3 stəkan su ilə qarışdırıb qaynadıb içmək qaşıntıya yaxşı gəlir və xəstəlik prosesinin daha asan keçməsinə kömək edir.

4. Lavanda yağı

Xüsusilə xəstəlik səbəbiylə yuxu problemi olan insanlar üçün ideal bitki ekstraktıdır. Yorgan örtüyünün üzərinə bir neçə damcı damlatmaqla xəstə daha rahat yata bilər. Həmçinin qızılca zamanı cızma zamanı bədəndə yarana biləcək yaraların qarşısını alacaq.

5. Calendula Çiçəyi

Qızılca nədir

Qızılca xəstəliyinə yaxşı təsir edən bitkilər arasında olan Calendula çiçəyi sağalmanı sürətləndirir. Gündə iki dəfə qaynadılmış halda istehlak edilməli olan kalendula çiçəyi içməklə qızılcanın təsirini minimuma endirmək olar.

6. Sarımsaq

Qızılcaya yaxşı təsir edən qidalar siyahımızda panacea olan sarımsaq da var. Bir və ya iki diş sarımsağı əzin və bal ilə qarışdırın. Onu içərək istehlak etmək lazımdır. Qızılcanın təsirləri görünən bölgəyə sarımsaq yağı sürtməklə də sağalmanı sürətləndirə bilərsiniz.

7. Limon suyu

Qızılcaya nəyin yaxşı olduğunu maraqlandıranlara başqa bir təklifimiz də limon suyudur. 1-2 limon sıxıb gündə bir neçə dəfə için.

8. Qüdrətli nar

Qızılcaya yaxşı təsir edən fenugreek tərkibində sink, C vitamini, dəmir, kalium və pəhriz lifi var. Quru zerdeçal tozu, acı qovun şirəsi və 1 çay qaşığı bal qarışığından 2-3 həftə müntəzəm olaraq istehlak edin. Bunun qızılcaya yaxşı olduğunu görəcəksiniz.

9. Kokos

Bədəndən zəhərli elementlərin çıxarılmasını asanlaşdıran kokos qızılcaya qarşı tamamilə təbii bir vasitədir və sağalma prosesini sürətləndirir. Həm yeyərək, həm də onun yağını və ya suyunu qızılca olan bölgələrə çəkərək istifadə edə bilərsiniz.

Qızılca haqqında tez tez verilən suallar

Qızılcanı müalicə etmək üçün neçə gün lazımdır?

Qızılca döküntüsü və qızdırma orta hesabla 4-5 gün, quru öskürək isə bir həftədən 10 günə qədər davam edə bilər. Beş gündən çox davam edən qızdırma halında qızılca səbəbiylə inkişaf edə biləcək fəsadlar nəzərə alınmalıdır. Bunlardan ən çox görülənləri orta qulaq infeksiyası və pnevmoniyadır. Qızılca üçün bitki müalicəsi yoxdur. Cəmiyyətdə bilindiyi kimi zirinc konfeti, zirinc bitkisi kimi məhsullardan istifadə edilməməlidir. Xəstəliyə görə həkim nəzarətində olmaq daha yaxşı olardı. Qızılca nədir

Bir uşağı qızılca ilə nə qidalandırmaq lazımdır?

Qızılca xəstəliyinə tutulmuş uşağın immunitetini gücləndirmək və orqanizmin lazımi vitaminləri almasını təmin etmək üçün onların flavonoidlərlə zəngin tərəvəz və meyvələrdən istifadəsinə kömək etmək lazımdır.

Yetkinlərdə qızılca baş verə bilərmi?

Yetkinlərdə qızılca xəstəliyinin simptomlarına yüksək hərarət, yorğunluq, gözlərdə yaş və qaşınma daxildir.

Qızılca ciddi xəstəlikdirmi? (Qızılca nədir)

Qızılca uşaqların sağlamlığı üçün vacib bir xəstəlikdir. Xüsusilə 1 yaşa qədər uşaqlarda ciddi və hətta ölümcül ola bilər. Dünyada peyvəndlə qızılcadan ölüm halları azalsa da, xəstəlik hələ də hər il 5 yaşa qədər 100 min uşağın ölümünə səbəb olur. Hətta inkişaf etmiş Avropa İttifaqı ölkələrində ötən il ümumilikdə 12 min qızılca hadisəsi aşkar edilib və onlardan 33-ü dünyasını dəyişib.

Qızılca hansı xəstəliklərə səbəb ola bilər?

• İshal və qusma
• Qulaq ağrısı və orta qulaq infeksiyası (otitis media)
• Göz infeksiyası (konjonktivit) və ya gözlərin qızartısı
• Laringit
• Pnevmoniya, bronxit və krup kimi tənəffüs və ağciyər infeksiyaları
• Febril tutmalar

Qızılca ölümcül xəstəlikdir? Qızılca nədir

Qızılca bəzi xəstələrdə və sonrakı mərhələlərdə daha ciddi və hətta ölümcül problemlərə səbəb ola bilər. Beyin və onurğa beynini əhatə edən membranlarda infeksiya (meningit) baş verə bilər. Nadir olsa da, beyin iltihabı olaraq da bilinən subakut sklerozan panensefalit (SSPE). Karlığa və beynin qalıcı zədələnməsinə səbəb olan bu pozğunluq qızılcadan bir neçə il sonra da baş verə bilər. Qızılcanın yaratdığı ölümcül xəstəliklər aşağıdakılardır:

• Qaraciyər infeksiyası (hepatit)
• Virus gözün sinir əzələlərini təsir etdikdə çəpgözlük, göz pozğunluğu və ya görmə itkisi.
• Ürək və sinir sistemi problemləri

Qızılca xəstəliyinin risk faktorları hansılardır? – Qızılca nədir

Peyvənd olunmamış olmaq: Qızılcaya qarşı peyvənd edilməmək xəstəliyə yoluxmaq üçün ən böyük risk faktorudur.

Səyahət: Xüsusilə qızılca xəstəliyinin yayıldığı ölkələrə səyahət etmək xəstəliyə yoluxma riskini artırır.

Vitamin A çatışmazlığı: Pəhrizdə kifayət qədər A vitamini olan qidaların istehlak edilməməsi xəstəliklərin artmasına səbəb ola bilər.

Qızılca xəstəliyinin qarşısını almaq olarmı?

Qızılcadan qorunmağın ən asan və təhlükəsiz yolu peyvənddir. Peyvəndin birinci dozasından sonra qızılcadan qorunma 93%-ə, qızılcaya qarşı peyvəndin ikinci dozasından sonra isə qızılcaya qarşı qorunma 97%-ə qədər yüksəlir. Qızılca xəstəliyinin yayılmasının qarşısını almaq üçün yoluxduğundan şübhələnən şəxs sağlam insanlardan uzaq saxlanılmalıdır.

Qızılca peyvəndi nə vaxt olunmalıdır? – Qızılca nədir

Uşaqlara mütəmadi olaraq vurulması lazım olan qızılca peyvəndinin birinci dozası 1 yaş (12 ay), ikinci doza isə 4 yaşı tamam olanda 2 doza olaraq vurulur. Peyvəndin ikinci dozasını daha əvvəl vermək tövsiyə edilmir. Bununla belə, 4 yaşından kiçik bir uşaq qızılca xəstəliyinin yayıldığı əraziyə getməli olarsa, ikinci peyvənd dozası tövsiyə oluna bilər. İmmuniteti olmayan böyük uşaqlar və yeniyetmələr də qızılcaya qarşı iki doza peyvənd almalıdırlar. Əvvəllər peyvənd olub-olmadığına əmin olmayan insanlar üçün qızılca peyvəndi almağın heç bir zərəri yoxdur.

Körpələrə doğuşdan dərhal sonra qızılcaya qarşı peyvənd etmək olarmı?

Qızılca peyvəndi 12 aylıqdan kiçik uşaqlar üçün tövsiyə edilmir. 12 aydan kiçik körpələr, hamiləlik zamanı analarından alınan antikorların olması səbəbindən peyvəndin qızılca komponentinə reaksiya verə bilməzlər. Epidemik vəziyyətlərdə qızılcaya qarşı peyvənd 6 aylıqdan verilə bilər. Lakin bir yaşa qədər edilən peyvəndlər peyvənd dozası sayılmır.Bu uşaqlar bir yaşındadır və 4-6 yaş arasında təkrar peyvənd edilməlidir.

Hamilə qadınlar qızılca peyvəndi ola bilərmi? (Qızılca nədir)

Hamilə qadınlara qızılcaya qarşı peyvənd etmək tövsiyə edilmir. Hamiləlik dövründə təkcə qızılca peyvəndi deyil, həm də hər hansı canlı virus peyvəndi tətbiq edilməməlidir. Süd verən anaların qızılca peyvəndi almasının heç bir zərəri yoxdur.

Qızılca peyvəndinin fəsadları nələrdir?

Nadir olsa da, qızılca peyvəndindən sonra qızılcaya bənzər yan təsirlər yarana bilər. Peyvənddən sonra yüksək hərarət və qızılcaya bənzər səpgilər yarana bilər. Bu simptomlar yüngül və qısamüddətlidir. Yüksək hərarəti sadə antipiretiklərlə idarə etmək olar. Çox nadir hallarda, yetkin qadınlarda şişkin limfa düyünləri və oynaq ağrısı baş verə bilər. Qızılca nədir

Hamiləlik zamanı qızılcaya yoluxma riskləri nələrdir?

Hamiləlik dövründə qızılcadan qorunmaq çox vacibdir. Hamiləlik zamanı qızılca:

• Düşük və ya ölü doğuş
• Erkən doğuş
• Aşağı doğum çəkisi
• Ananın itkisinə səbəb ola bilər.

Hamiləlik dövründə qızılca xəstəsi olan bir şəxslə təmasda şübhə varsa, mümkün qədər tez bir həkimə müraciət edilməlidir.

Hamiləlikdən əvvəl qızılca testinin əhəmiyyəti nədir?

Qızılca, məxmərək və toksoplazmoz hamiləliyin erkən dövründə yoluxduğu təqdirdə körpədə bəzi ciddi problemlər yarada bilən yoluxucu xəstəliklərdir. Qızılca və ya məxmərək antikorlarınız mənfi olarsa, bu, sizin bu xəstəliyə qarşı immunitetiniz olmadığını, yəni həssas olduğunuzu bildirir. Bu vəziyyətdə həkiminiz hamiləlikdən əvvəl peyvənd etməyi tövsiyə edə bilər. Qızılca və məxmərək peyvəndi canlı viruslardan hazırlandığından təsirləri azalsa belə, peyvənddən sonra 3 ay hamilə qalmamalı və bu müddətin sonunda immunitetin formalaşıb-olmadığını yoxlatdırmalısınız.

Qızılca xəstəsi olan şəxs yenidən qızılca xəstəliyinə tutula bilərmi?

Qızılca keçirmiş insanlar ömürlük immunitetə ​​malik olduqları üçün bir daha qızılcaya tutulmayacaqlar.

Xərçəng xəstələri qızılca peyvəndi almalıdırmı? – Qızılca nədir

Xərçəng xəstəsi termini çox geniş bir qrupu əhatə edir. Buna görə də hər bir xəstə fərdi olaraq qiymətləndirilməlidir. Qrip və pnevmokok peyvəndi edilməlidir. Yetkinlərin peyvənd cədvəlində olan tetanoz peyvəndi unudulmamalıdır. Hepatit, Hemofil qripi və meningokok peyvəndləri xəstə qrupundan asılı olaraq göstərildiyi təqdirdə tətbiq edilməlidir. Ümumiyyətlə, bu xəstələrdə istisnalarla canlı, zəiflədilmiş peyvəndlərin, yəni qızılca, parotit, məxmərək, suçiçəyi, sarı qızdırma, oral tif və rotavirus peyvəndlərinin istifadəsi əks göstərişdir və tətbiq edilməməlidir, çünki onlar xəstəliyə səbəb olur.