Mədə və on iki barmaq bağırsağı xorası xəstəliyinin diaqnostikası

Bu xəstəliyinin diaqnostikasında müxtəlif üsullardan istifadə olunur.

Xəstə üçün ən rahat metod mədə və on iki bağırsağın rentgenoloji müayinəsidir. Bu müayinə zamanı xəstə barium sulfatı məhlulunu içir və daha sonra həkim-rentgenoloq mədə və on iki bağırsağın boşluğunu rentgen apparatı vasitəsilə müayinə edir. Təcrübəli rentgenoloqlar yaxşı avadanlıqda selikli qişasının hər büküşünü “görür”. Lakin bəzən kiçik və residivləşən xoraları bu müayinə zamanı aşkar etmək mümkün olmur.

Bu müayinənə zamanı, o cümlədən, xora nəticəsində mədənin fəaliyyətində olan pozulmaları da təyin etmək mümkündür. Belə ki, bəzən mədə xorası xəstəliyi zamanı mədədə daralma baş verir ki, qida mədədən bağırsaqlara gec düşür. Buna “xora stenozu” deyilir. Bu patologiya bir çox hallarda cərrahiyyə üsulu ilə müalicə olunur.

Rentgenoloji müayinə zamanı həmçinin mədənin sallanmasını təyin etmək mümkündür.

Mədə xərçənginə şübhə yarandıqda da bu müayinə üsulundan istifadə oluna bilər.

Rentgenoloji müayinə adətən səhər saatlarında həyata keçirilir. Müayinə günü qida və maye qəbul etmək, siqaret çəkmək, dərman qəbul etmək olmaz. Müayinədən 12 saat əvvəl qida qəbul etmək olmaz. Əvvəlki günün şam yeməyi da çox yüngül olmalıdır (məsələn, yoqurt və ya bir qədər sıyıq).

Endoskopik müayinə (fibroqastroduodenoskopiya – FQS) daha dəqiq məlumat verir. Lakin müayinə xəstə üçün (rentgenoloji müayinə ilə müqayisədə) kifayət qədər narahatdır. Xəstənin istəyi ilə müayinə zamanı narkozdan istifadə oluna bilər. Xəstə xüsusi dərmanların köməyi ilə yuxuya gedir, müayinə qurtardıqdan sonra oyanır və heç bir narahatçılıq hiss etmir.

Müayinə zamanı xəstənin ağız boşluğundan daxil olmaqla qida borusuna, daha sonra mədəsinə və 12 barmaq bağırsağına xüsusi optik cihaz daxil edilir. Bu müayinə zamanı həkim videokamera vasitəsi ilə mədənin və on iki barmaq bağırsağın boşluğunu aydın görür, xoranın yerləşməsini, dərinliyini, fəsadlarını giymətləndirə bilir. Müayinədən sonra xəstəyə dəqiq və ətraflı rəy və diskə yazılmış müayinənin bideoçəkilişi verilir.

Bu müayinə xərçəngə görə aparılan müayinə zamanı əvəzsizdir.

Endoskopiya zamanı biopsiyanı da (toxumanın kiçik hissəsinin laborator müayinə üçün alınması) etmək mümkündür.

Xora xəstəliyi diaqnozu təsdiq olunduqda mədə şirəsinin xüsusiyyətləri müayinə olunmalıdır. Bunun üçün mədəyə zond salınır və bu zondun köməyi ilə mədənin möhtəviyyatı alınır. Daha sonra mədə şirəsi müayinə edilir. Bu xəstəyə müalicənin təyin edilməsi üçün çox vacibdir.

Endoskopik müayinə günün birinci yarısında acqarına həyata keçirilir. Müayinədən əvvəl maye qəbul etmək və siqaret çəkmək olmaz.

Hal hazırda yeni endoskopik metodu – kapsul endoskopiyası hazırlanıb. Bu müayinə zamanı kapsula salınmış çox kiçik endoskop istifadə olunur. Xəstə bu kapsulu udur və daha sonra bu kapsul 12 saat ərzində xəstənin mədə-bağırsaq sistemində “səyahət edir” və təbii yolu ilə çölə çıxır. Kapsul yalnız 1 dəfə isifadə oluna bilər.

Xəstənin mədə-bağırsağında hərəkət edən kapsul görüntüləri xəstənin belinə bərkidilmiş xüsusi qurğuya göndərir və qurğu bu görüntüləri yaddaşına yazır.

Bütün prosedur tam ağrısızdır və təhlükəsizdir. İnsan müayinə zamanı adi işləri ilə məşğul ola bilər.

Orqanik.az