Bir çox insanlar laqeydlik və hər hansı bir şey etmək istəməməyi yaşayıblar. Yaşla, bu vəziyyət yalnız pisləşir və ciddi nəticələrə səbəb ola bilər – depressiyaya qədər.
Bir qayda olaraq deyirlər: “Hansı xəyallar? Ən maraqlısı gəncliyim idi”.
Bu niyə baş verir?
Orqanik.az lent.az-a istinadla bildirir ki, psixiatr Viktor Frankl apatiya və depressiyaya səbəb olan 3 şəxsiyyət xüsusiyyəti haqqında danışıb.
1. Fatalizm
Franklın fikrincə, insanların müasir dünyanın reallıqlarına münasibəti müxtəlifdir. Məsələn, kimsə gələcəkdə yaşamağın və məqsədlərinə çatmağın mənası olmadığını düşünür. Belə insanların bədbinliyinin öz izahı var-niyə, insan əbədi yaşamayacaqsa, cəhd etsin.
Ancaq başqa bir insan növü var – fatalistlər! Onlar əmindirlər ki, həyat üçün planlar qurmaq sadəcə mümkün deyil. Belə bir insan özünü dünyada vacib olmayan bir şey kimi hiss edir. Onun öz fikri, öz həyat mövqeyi yoxdur.
Belə bir insanı idarə etmək çox asandır, bu, dəyişməyə və çevrilməyə çalışanlar tərəfindən asanlıqla istifadə olunur. İctimai həyatın istənilən sahəsində köklü dəyişikliklər başqasının əli ilə edilib və edilir. Sadəcə zehni mexanizm olan şəxs, Frankla görə fatalistdir.
2. Ekzistensial böhran
Bilirsiniz, niyə insan tez-tez uzunmüddətli planlardan imtina edir və tələsik qərarlar qəbul etmir? Hər şey sadədir! Gələcəyə etibarsızlığı var. İnsan hər şeyi təxmin edə və görə bilməz. Sabah nə olacaq? Bilmir.
Və nəticədə biz vaxtı bir yerdə qeyd edirik, çünki həyatın heç bir mənası olmadığına həqiqətən inanırıq. Psixologiyada belə bir vəziyyət “ekzistensial böhran” adlanır.
Psixoterapevt inanır ki, bu vəziyyətdə bir insan ətrafdakı dünyaya ümidsizlik, həsrət və cansıxıcılıq hiss edir. Çox vaxt bu vəziyyət depressiyaya səbəb olur.
3. Fanatizm hissi
Franklın nöqteyi-nəzərindən, özünü şəxsiyyət kimi inkar edən müəyyən tip insanlar var – bunlar konformistlərdir. Amma fanatiklər də var. Belə bir insan ən gözlənilməzdir.
Fanatik, ümumiyyətlə, özündən başqa heç kəsi qəbul etmir. Fanatik olaraq özünə bəxş etdiyi birinin ümumi fikrini ifadə edir. Müəyyən dərəcədə bu cür insanlar sivil cəmiyyət üçün təhlükəlidir – onlar haqqında da deyirlər: “bu şəxsə qanun yazılmayıb”.
Orqanik.az