Bel ağrısı

Bel ağrısı: ağrılar və sağlamlığımızla bağlı mövzular hər birimizin həyatında önəmli bir yer tutur. Bel ağrısı isə bir çox insanın üzləşdiyi yaygın bir problemdir. Bel ağrısı hər yaş qrupuna təsir edə bilən və günlük fəaliyyətlərimizi məhdudlaşdıra bilən bir çətinlikdir. Bu yazıda bel ağrısının səbəbləri, müalicəsi və qorunma yolları ilə bağlı əsas məlumatları tapa bilərsiniz.

1. Bel Ağrısının Səbəbləri: Bel ağrısının bir çox səbəbi ola bilər. Qabırqalar, sümüklər, disk problemi, sinir sıxılması və ya bel əzintisi kimi müxtəlif mənbələrdən yaranır. Bel ağrısının səbəbini müəyyənləşdirmək üçün təkrarlanan bel ağrıları üçün həkim müayinəsi vacibdir.
2. Müalicə Metodları: Bel ağrısı üçün müalicə metodu ağrının səbəbinə və şiddətinə bağlı olaraq dəyişir. Fizioterapi, əməliyyat, dərman terapiyası və müasir tibbi texnologiyalar bu problemi həll etmək üçün istifadə edilən müxtəlif yollar arasındadır.
3. Bel Ağrısından Qorunma Yolları: Bel ağrısından qorunmaq üçün sağlam həyat tərzi tədbirləri vacibdir. İstirahət, düzgün və həqiqi üçünə tikinti, düzgün poza diqqət yetirmək və fiziki fəaliyyətləri dəstəkləmək bel ağrısından müdafiə üçün əhəmiyyətli addımlardır.
4. Gündəlik Təlimatlar: Qüsurlu poza və yüklənmədən qorunmaq üçün günlük həyat təlimatlarına riayət etmək bel ağrısını azaldır. Doğru yüklənmə tərzinə, doğru yataq və oyun mühitinə diqqət yetirmək əhəmiyyətlidir.
5. Həyat Tərzi Dəyişiklikləri: Bel ağrısını azaldmaq və əzilmələrin qarşısını almaq üçün həyat tərzi dəyişiklikləri əsas rol oynayır. Düzenli və düzgün fiziki fəaliyyət, sağlam qidalanma və stresin idarə edilməsi hər birimizin ümumi sağlamlığını artırmağa kömək edir.

Bel ağrısı kompleks bir məsələdir və hər bir insanın ağrılarının səbəbini müəyyənləşdirməsi və müalicəsi üçün həkim müayinəsi tələb olunur. Həyat tərzi dəyişiklikləri ilə birgə, bel ağrısını azaltmaq və sağlam bir həyat sürmək mümkündür.

Bel ağrısı həkimə getmənin ən çox yayılmış səbəbidir. Çox vaxt ağır əşyaları qaldırarkən ani hərəkətlər, zəif bədən mexanikası nəticəsində yaranan əzələlərin burxulması kimi zədələrin nəticəsidir. Bel ağrısı: O, həmçinin onurğa beyni xərçəngi, yırtıq və ya yırtıq disk, artrit, böyrək və ya onurğa infeksiyaları kimi müəyyən xəstəliklərin nəticəsi ola bilər. Bel ağrısının müalicəsi müəyyən bir diaqnoz qoyulmuş və ya şübhəli səbəb üçün planlaşdırıldığı zaman optimal nəticələr əldə edilir. Bel nahiyəsində gərginlik nəticəsində yaranan kəskin bel ağrıları üçün ilkin olaraq evdə müalicələr faydalı ola bilər.

Bel ağrısı nədir?

Bel ağrısı və ya tibbdə deyildiyi kimi lumbaqo, bel bölgəsində meydana gələn hər cür ağrıları təsvir etmək üçün istifadə edilən ümumi bir termindir. Bu, böyüklərin təxminən 80%-ni təsir edən və əhəmiyyətli işçi qüvvəsi itkisinə səbəb olan ümumi sağlamlıq problemidir. Bel ağrısı ani, kəskin ağrı və ya küt ağrı ola bilər.

Bel ağrısı bunlaqdan qaynaqlana bilər

Lomber bölgə və ya bel bölgəsində müəyyən bədən funksiyalarını təmin edən toxumalar qorunur. Bel ağrılarına buradakı onurğa sümükləri, fəqərələr arasındakı disklər, onurğa ətrafındakı bağlar, onurğa beyni və sinirlər, bel ətrafındakı əzələlər, qarın içərisindəki daxili orqanlar və bel nahiyəsini örtən dəri səbəb ola bilər. Həddindən artıq çəki də bel ağrısına səbəb ola bilər. Əməliyyat ilə arıqlayan bəzi xəstələr bel ağrılarından xilas olurlar. Çəki səbəbiylə bel ağrısı yaşayan xəstələr, sleeve gastrectomy əməliyyatı olmaq istəyə bilərlər.

Bel ağrısı səbəbləri

Bel ağrısının ən çox görülən səbəbləri beldə gərginlik, sinirlərin qıcıqlanması, onurğa beynindən gələn sinir kökləri ilə bağlı problemlər, sümük və oynaq problemləridir.

• Bel gərginliyi. Bel gərginliyi uzanma nəticəsində nahiyədəki bağların, vətərlərin və ya əzələlərin zədələnməsidir. Ərazidə yumşaq toxumaların uzanması müvafiq strukturlarda müxtəlif dərəcəli mikroskopik yırtıqlara səbəb olur. Gərginlik bel ağrısının ən çox görülən səbəblərindən biri hesab olunur.
• Sinir qıcıqlanması. Bel bölgəsindəki onurğadan çıxan sinirlər, onurğa beyninin köklərindən dəri səthinə qədər istənilən yerdə mexaniki təzyiq nəticəsində qıcıqlana bilər. Bu şərtlərə disk xəstəliyi, sümüklərdə problemlər və shingles infeksiyası səbəbindən sinirlərin iltihabı daxildir.
• Lomber radikulopatiya. Lomber radikulopatiya bel nahiyəsinin fəqərələri arasındakı disklərin zədələnməsi nəticəsində yaranan sinir qıcıqlanmasıdır. Diskin zədələnməsinə diskin xarici halqasının aşınması, travmatik zədə və ya hər ikisi səbəb olur.
• Sümüklərin təzyiqi. Lomber vertebranın yerdəyişməsi və ya genişlənməsi ilə nəticələnən hər hansı bir vəziyyət, bitişik onurğa beyni və sinirlər üçün yeri məhdudlaşdıra bilər.
• Sümük və oynaqların vəziyyəti. Bel ağrısına səbəb olan sümük və oynaq xəstəlikləri; Buna anadangəlmə qüsurlar, aşınma, zədə və artrit səbəb ola bilər. Bel ağrısının ən çox görülən anadangəlmə səbəbləri skolyoz və spina bifidadır. Skolioz onurğanın yana doğru əyilməsidir. Spina bifida, onurğada açılma ilə xarakterizə olunan doğuş qüsurudur. Ən çox bel belini və sakrum adlanan sümüyün yuxarı hissəsini təsir edir.
• Sümüklərin və oynaqların zədələnməsi. Bel fəqərələrində və sakrumda sınıqlar ən çox osteoporozlu yaşlı insanlarda, xüsusən də uzun müddət kortizon dərmanı istifadə edənlərdə olur. Ayaqqabının bağını bağlamaq üçün əyilmək kimi yüngül fiziki stress belə bu insanlarda sınıqlara səbəb ola bilər.
• Artrit. Spondiloartropatiyalar bel və kalça oynaqlarını təsir edə bilən iltihablı artrit növləridir. Spondiloartropatiyalara reaktiv artrit (Reiter xəstəliyi), ankilozan spondilit, psoriatik artrit və iltihablı bağırsaq xəstəliyi artriti daxildir.

Bel ağrısı üçün nə yaxşıdır?

Bel ağrısı, bir insanın işinə və şəxsi həyatına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərə bilən ümumi bir sağlamlıq problemidir. Xoşbəxtlikdən, bel ağrısını aradan qaldırmaq üçün evdə edilə bilən bir çox müalicə var.

MƏŞQ

Bel ağrınız olduqda ayağa qalxmaq və hərəkət etmək çətin ola bilər. Bununla belə, qısa bir gəzinti, yoqa, üzgüçülük və ya digər yüngül atletik fəaliyyətlər tez-tez bel ağrısını aradan qaldırmağa kömək edə bilər. İdman gərgin əzələləri rahatlaşdırır və beynin təbii ağrıkəsiciləri olan endorfinlərin ifrazını stimullaşdırır. Xroniki bel ağrısı yaşayan insanlar əzələləri çevik və güclü saxlamağa kömək etmək üçün güc və dartma məşqlərini ehtiva edən müntəzəm məşq proqramına başlamağı düşünə bilərlər. Müntəzəm məşq, sıx və zəif əzələlərin yaratdığı bel ağrılarının təkrarlanmasının qarşısını ala bilər.

İSTİ VƏ SOYUQ TƏTBİQ

Araşdırmalar göstərib ki, bel ağrılarından xilas olmaq üçün ən təsirli üsullar isti və soyuq tətbiqdir. Belin dartılması nəticəsində yaranan bel ağrıları üçün zədədən dərhal sonra nahiyəyə buz sürtmək faydalıdır. Ağrılı nahiyəyə dəsmala bükülmüş buz paketi çəkildikdə zədə nəticəsində yaranan kəskin iltihab səngiyir. Soyuq da ani, şiddətli bel ağrısını aradan qaldıra bilər. Tətbiq zamanı dərini dondurmaqdan qorumaq üçün buz dəsmal və ya parça ilə sarılmalıdır. Bir dəfəyə maksimum 20 dəqiqə müraciət etmək tövsiyə olunur. Onu tətbiq etmək üçün ən yaxşı üsul ilk 48 saat olan kəskin dövrdə soyuq tətbiq etmək və sonra istilik tətbiq etməkdir. Dərini yandırmamaq üçün temperatur yaxşı tənzimlənməlidir.

DARTINMA HƏRƏKƏTLƏRİ

Müxtəlif dartınma hərəkətləri bel və bel ağrılarını aradan qaldırmağa kömək edə bilər. Aşağıdakı hər bir dartınma məşqi 30 saniyə və ya insan özünü rahat hiss etdiyi müddətcə davam etdirilməlidir.

• Ayaq barmaqlarına toxunmaq: Ayaq barmaqlarına toxunmaq üçün irəli əyilmək, budun arxa tərəfindəki əzələləri dartmaqla bel əzələlərindəki gərginliyi aradan qaldırmağa kömək edir.
• Kobra pozası: Üzü aşağı yatarkən, əllərdən dəstək alaraq, sinə və baş tavanı görmək üçün qaldırılır.
• Uşaq pozası: Diz çökmüş vəziyyətdə oturun. Baş irəli uzanaraq yerə qoyulur. Qollar başınızın qarşısında uzadılır.

ERQONOMİKA

İş sahəsi onurğanın sağlamlığını qorumaq üçün erqonomik olaraq dizayn edilməlidir. Beləliklə, insan kompüter monitoruna baxmaq və ya siçandan istifadə etmək üçün qabağa əyilmək və ya əyilmiş vəziyyətdə oturmaq məcburiyyətində qalmamalıdır. Bundan əlavə, beli dəstəkləyən və ayaqların yerdə sabit dayanmasına imkan verən stol və stul istifadə edilməlidir.

ALÇAQDABAN AYAQBIQLAR GEYİNMƏK

Onurğa və bel sağlamlığını qorumaq üçün hündürdaban ayaqqabılardan istifadə etməkdən çəkinmək lazımdır. Bunun əvəzinə 2,5 santimetrdən aşağı dabanlı ayaqqabılara üstünlük verilməlidir. Çünki dikdaban ayaqqabılar daha qeyri-sabit bir duruşa səbəb olmaqla, bel fəqərələrinə təzyiqi artıraraq onurğa sağlamlığına mənfi təsir göstərir.

Bel ağrısı üçün nə etməli?

Bel ağrısını necə aradan qaldırmaq olar?

Bel ağrılarından xilas olmaq üçün müxtəlif tamamlayıcı tibb müalicə üsullarına üstünlük verilə bilər. Bu məqsədlə istifadə edilən müalicələrə aşağıdakılar daxildir:

• Akupunktur. Həddindən artıq nazik və sterilizasiya olunmuş iynələri bədəndəki xüsusi nöqtələrə yeridərək enerjinin sərbəst buraxılması prinsipinə əsaslanan tamamlayıcı tibb üsuludur. Bel ağrısı ilə mübarizədə faydalı ola bilər.
• Onurğa manipulyasiyası. Onurğanı düzəltmək üçün birbaşa bədənə təzyiq tətbiq edərək bu sahədə təhsil almış personal tərəfindən həyata keçirilən bir prosedurdur.
• Masaj. Masaj ağrılı əzələləri rahatlaşdırmaq üçün bir fizioterapevt tərəfindən tətbiq edilə bilər.
• Yoqa və Tai Çi kimi hərəkət terapiyaları arxa əzələləri uzatmağa və gücləndirməyə kömək edə bilər.
• PRP. Şəxsin öz qanından əldə edilən trombositlə zəngin qan məhsulunun müalicə planlanan nahiyəyə yeridilməsi ilə tətbiq edilir. Xüsusilə disk xəstəliyinə bağlı bel ağrılarında təsirli nəticələr əldə edilə bilər. PRP inyeksiyaları onurğalar arasındakı disklərin zədələnməsinin sağalmasını sürətləndirir.
• Proloterapiya inyeksiyaları. Proloterapiya, dekstroz və ya oxşar qıcıqlandırıcı maddənin yeridilməsi ilə orqanizmin təbii mexanizmləri vasitəsilə hüceyrə böyüməsini və toxumaların sağalmasını sürətləndirməyi hədəfləyən tamamlayıcı tibb üsuludur. 50 ildən çoxdur ki, xroniki bel ağrısını müalicə etmək üçün istifadə olunur. Enjeksiyonların təsirini artırmaq üçün proloterapiya tez-tez onurğa manipulyasiyası, məşq və kortikosteroid inyeksiyaları kimi digər üsullarla birləşdirilir.

Mexaniki bel ağrısı

Bel ağrılarının 85 – 90%-nin səbəbi mexaniki bel ağrısıdır. Mexanik bel ağrısı, onurğada heç bir problem olmadan bel əzələlərindən yaranan ağrılara verilən addır. Müasir texnologiya ilə fərdlərin həyatlarını yaşayarkən etdikləri səhvlər bel ağrılarının sayını artırıb.

• Uzun müddət masa arxasında işləmək,
• Uzun müddət kompüter qarşısında işləmək,
• Uzun müddət oturmuş vəziyyətdə televizora baxmaq,
• Bel sağlamlığına uyğun olmayan çarpayıdan istifadə etmək,
• Külək, soyuq və ya kondisionerə məruz qalan bədən tərli,
• Qeyri-münasib mövqedə ağırlıqların qaldırılması
• Siqaret və artıq çəki,
• Uzun müddət qəbizlik,
• Bel çantasını və ya digər çantaları uyğun olmayan yerdə daşımaq,
• Oturaq və idmansız həyat tərzi.

Səhv oturmaq, kompüter qarşısında işləmək kimi hallar fərdlərin duruşunu pozur, arxa əzələlərini zəiflədir və uzun müddətdə bel ağrılarına səbəb olur. Siqaret çəkmək, beldəki fəqərələr arasında amortizator rolunu oynayan birləşdirici toxumanın qan tədarükünü və strukturunu pozaraq yırtıq əmələ gəlmə ehtimalını artırır. Həddindən artıq çəki və uzun müddətli qəbizlik də onurğaya təzyiq göstərərək struktur pozğunluqlarına səbəb ola bilər. Çağımızın ən böyük problemlərindən biri olan oturaq və idmansız həyat, bel sağlamlığının ən əhəmiyyətli komponentlərindən biri olan bel əzələlərini zəiflədir və uzun müddətdə xroniki bel ağrılarına səbəb olur.

Qadınlarda Bel Ağrısının Səbəbləri 

Qadınlarda bel ağrısı kişilərə nisbətən daha çox rast gəlinir və bunun səbəblərdən biri də osteoporozun qadınlarda daha çox görülməsidir. Bundan əlavə, menopoz dövrü bel ağrılarına da səbəb olan təsir edici bir digər vacib amildir. Qadınlarda döşlərin böyük olması və hamiləlik kimi digər səbəblər də bel ağrılarına səbəb olur və xüsusilə də, hamiləliyin son həftələrində bel və kürək nahiyəsində ağrıların şiddətində artım olsa da, hamiləlikdən sonra ağrı şikayətləri davam edə bilər. Hamiləlik zamanı bel nahiyəsində olan şikayətlər nəzərə alınmalı və aşağı düşmə riskinə qarşı mütəxəssis həkimə müraciət edilməlidir.

Bundan əlavə, qadınlarda bel ağrılarının səbəbləri arasında

• bel əzələlərinin zəifliyi,
• qeyri-erqonomik şəkildə kompyuter qarşısında çox vaxt keçirmək,
• hərəkətsizlik,
• xüsusilə idmana və müntəzəm məşqlərə laqeyd yanaşmaq,
• soyuq havaya məruz qalmaq, duruş pozğunluqlar,
• pis qidalanma vərdişləri,
• piylənmə və ya həddindən artıq artıq çəki problemləri var.

Həmçinin qadınlarda stress, qorxu və narahatlıq kimi mənfi psixoloji təcrübələr kimi bir çox səbəb bel ağrısı üçün risk faktorları arasındadır.

Qadınlarda Bel Ağrısı Hansı Xəstəliklərin Əlamətidir?

Qadınlarda müşahidə edilən bel ağrıları ümumi şəkildə qeyd etməli olsaq, bel yırtığı, revmatik xəstəliklər, lordoz, kifoz, skolyoz, şişlər, fibromiyalji, onkoloji və yoluxucu xəstəliklərin əlaməti ola bilər.

Bel yırtığının əlamətləri (Qrija agrisi nece olur?)

• Tək və ya hər iki aşağı ətrafa yayılan ağrılar
• Bud və baldır əzələlərində olan ağrı
• Ayaqlarda uyuşma, keylik, yandırma, göynəmə, soyuma hissiyyatı
• Hərəkət məhdudluğu
• Baldır əzələlərində qıcolma (kramp)
• Antalgik pozisiya (ağrı ilə əlaqədar beldə əyrilik)
• Yeriyən və oturan zaman ağrıların olması bel yırtğının ələmətləridir. Bel yırtığının pəncədə iflic, tez yorulma, sidik saxlaya bilməmək, yeriyə bilməmək kimi ağırlaşmaları meydana çıxa bilər.

Bel Ağrısı Üçün Hansı Krem (maz) Və Dərmanlardan Istifadə Etmək Olar?

Maz və ya krem və dərmanlar bel ağrılarında ağrıları azaltmaq üçün istifadə edilə bilər. Bu məqsədlə analjezik/antirevmatik preparatlar, əzələ yumşaldıcı maz və ya kremlər, köməkçi dərmanlar, zəif opioidlər istifadə edilə bilər. Həmçinin, bu dərmanlar resesptsiz olaraq qəbul edilə bilər və ya xaricdə tətbiq olunan gel və ya krem şəklində də istifadə edilə bilər.

Bel ağrısı üçün iynə adları?

Ağrılardan əziyyət çəkən insanların çoxu ilk məlumatı normal olaraq internetdən axtarmaqla alır. “Bel agrisi ucun iyne adlari” axtarışlarda çox istifadə olunduğu üçün sizə məsləhət verməyi özümüzə borc bildik. Bel agrisi ucun iyne adlari axtararaq siz fəsadları geri dönülməz olan səhv vastələrdən istifadə riskini artırırsınız. Əgər bel ağrılarınız yuxarıda sadaladığımız üsullarla keçmədisə mütləq həkimə müraciət edin. Həkim məsləhəti olmadan heç bir dərman vasitəsindən istifadə etməyin. Bu sizin sağlamlığınız üçün böyük risk təşkil edir.

Bel ağrısına hansı orqanik bitkilər faydalıdır?

Bel ağrısı problemi ilə qarşılaşdığınız zaman ilk tövsiyəmiz həmişə olduğu kimi həkiminizə müraciət etməkdir.

Ancaq əksər ağrılarda olduğu kimi bel ağrılarında da təbii qidalar köməyimizə gəlir və bel ağrılarının aradan qaldırılmasında böyük rol oynayır.

Kələm yarpağı

Təbii ağrıkəsici olan kələm yarpaqlarından qədim zamanlardan bir çox ağrıları kəsmək üçün istifadə edilir. Bu möcüzə bel ağrısı üçün də mükəmməldir.

Kələm yarpağı ilə bel ağrısını müalicə etmək üçün bir qazan suya bir neçə kələm yarpağı atıb qaynadın. Sonra yarpaqların suyunu süzün, bir bez isladaraq ağrılı nahiyəyə kompres edin. Bu tətbiqi yarım saat etmək kifayətdir.

Digər üsul isə belədir: Doğranmış kələm yarpaqlarını yarım stəkan süddə qaynadın. 10 dəqiqə ərzində pasta konsistensiyasına çatacaq. Bu məcunu belin ağrılı bölgəsinə çəkin və yarım saat saxlayın. Bu üsulu həftədə 3 dəfə tətbiq edə bilərsiniz.

Zəncəfil

İltihab əleyhinə xüsusiyyətlərə malik olan zəncəfil bel ağrıları üçün tez-tez istifadə edilən təbii tərkib hissəsidir. Bunun üçün zəncəfil köklərindən ilıq kompres etmək və bir neçə dəqiqə ağrıyan nahiyəyə çəkmək kifayətdir. İstəyirsinizsə, zəncəfil yağı da ağrılı bölgəyə masaj edərək çəkə bilərsiniz.

Kokos yağı

Son illərin məşhur adlarından biri olan hindistan cevizi yağı, tərkibindəki yağ turşuları və iltihab əleyhinə xüsusiyyətləri sayəsində bel ağrılarını da aradan qaldırır. Birləşdirici toxumaları rahatlaşdıran və əzələ ağrılarını azaldan kokos yağından faydalanmaq üçün 2 xörək qaşığı kokos yağını qızdırıb soyumasını gözləmək və 10 dəqiqə masaj edərək ağrılı bölgəyə sürtmək kifayətdir. Dəri yağı hopdurduqdan sonra nahiyəni ilıq su ilə yuya bilərsiniz.

Hind yağı

Qədim dövrlərdə diz ağrısı kimi oynaq ağrılarının müalicəsində istifadə edilən gənəgərçək yağı bel ağrılarına da yaxşı gəlir. Təbii ağrıkəsici olan gənəgərçək yağından faydalanmaq üçün iki xörək qaşığı qızdırın, soyuduqdan sonra ağrılı bölgəyə çəkin və dəri hopdurana qədər beş dəqiqə masaj edin. Sonra ilıq su ilə yuyaraq təmizləyin.

Çobanyastığı çayı

İndiyə qədər ağrılı nahiyəyə tətbiq edə biləcəyiniz təbii müalicə üsullarından danışdıq. Ancaq qidalanma yolu ilə bel ağrılarına səbəb olan faktorlardan xilas olmaq və beləliklə bel ağrılarınızı aradan qaldırmaq mümkündür.

Gərgin əzələləri rahatlaşdırmaq xüsusiyyətinə malik çobanyastığı çayı da onlardan biridir. Bir stəkan isti çobanyastığı çayı bel ağrısına səbəb olan dartılmış toxumaları rahatlaşdıracaq və ağrılarınızı yüngülləşdirəcək.