Aspir yağı – antioksidanların təbii mənbəyidir. Köklü bir tarixə malik olan zəfəran bitkisi qədim dövrlərdə xüsusilə Misir, İran, Hindistan, Yaponiya və Çində becərilən və müalicəvi məqsədlər üçün istifadə edilən bitkidir. Bundan əlavə, bitkinin çiçəyindəki boyadan parçalar boyamada geniş istifadə olunur və bu gün aspir bitkisini xüsusi edən onun toxumlarından alınan yağdır.
İÇİNDƏKİLƏR
- 1 Aspir yağı – antioksidanların təbii mənbəyi
- 2 Aspir yağı nədir? (zəfəran)
- 3 Aspir yağının faydaları nələrdir?
- 4 Aspir yağının dəri üçün faydaları nələrdir?
- 5 Aspir yağından necə istifadə edilir?
- 6 Aspir yağı arıqladır? zəiflədir?
- 7 Yalançı zəfəran yağının zərərləri və yan təsirləri var?
- 8 Aspir (zəfəran) yağını haradan almaq olar? qiymət neçədi?
Aspir yağı – antioksidanların təbii mənbəyi
Uzaq Şərq ölkələrində zəfəran bitkisinin çiçəklərindən hazırlanan bitki çayı bir çox xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunurdu. Tərkibində yüksək miqdarda antioksidan komponentlər olan aspir həm də B kompleks vitaminləri, C vitamini və E vitamini baxımından zəngin bir qaynaqdır. Onun çiçəklərindən hazırlanan qarışıqlar xüsusilə qadınların aybaşı zamanı şiddətli ağrıların və travma nəticəsində yaranan şişlik və ağrıların müalicəsində istifadə olunur.
Hindistan və Əfqanıstanda zəfəran yarpaqlarından hazırlanan çaydan hamilə qadınların uşaq düşmə riskinin qarşısını almaq üçün istifadə edilirdi. Qəbizliyin qarşısını aldığı və qusmağı təşviq etdiyi üçün zəhərlənmə hallarında istifadə edilən aspir çayı qızdırma salıcı kimi də istifadə edilirdi. Bundan əlavə, aspir çiçəkləri Yaxın Şərq və Asiyada özünəməxsus sarı rəngə malik olduğuna görə turşu, sous, çörək, düyü və şorbalarda rəngləndirici kimi istifadə olunur.
Ölkəmizdə xüsusilə rəngləmə xüsusiyyətinə görə bəzi yeməklərdə istifadə edilir. Bu gün zəfəran bitkisindən soyuq presləmə üsulu ilə çıxarılan yağ bir çox sahələrdə istifadə olunur.
Aspir yağı nədir? (zəfəran)
- Çobanyastığı fəsiləsinə aid bitki olan zəfəran bitkisinin vətəni Cənub-Şərqi Asiyadır. Ölkəmizdə yetişən bitkiyə bir çox bölgələrdə rast gəlinir.
- Sarı, qırmızı və narıncı çiçəkləri olan zəfəran bitkisinin yarpaq və çiçəklərindən çayçılıqda, toxumlarından isə yağ istehsalında istifadə olunur.
- Tikanlı və tikansız sortları olan zəfəran bitkisinin hündürlüyü 50-120 santimetrə çata bilir. Onun toxumlarından əldə edilən aspir yağından qida və əczaçılıq sənayesində, eləcə də boya və kosmetika sənayesində istifadə olunur.
- Aspir (zəfəran ) yağı tərkibi ilə zəngin bir yağdır.
- Omeqa 3 və omeqa 6 yağları ilə zəngin olan aspir yağında yüksək səviyyədə antioksidan komponentlər var.
- Bu komponentlərə əlavə olaraq tərkibində C, E və B vitaminləri kompleksi və dəmir, fosfor və kalsium kimi minerallar var.
- Bundan əlavə, zəfəran yağı tərkibindəki linoleik yağ turşusu sayəsində zəiflədici (arıqlamaq üçün) təsirə malikdir.
- Zəfəran yağının qida dəyərinə baxdıqda orta hesabla aşağıdakı nəticələr çıxır: 100 qram zəfəran yağında təxminən 9 qram doymuş yağ turşusu, 75 qram təkli doymamış yağ turşusu, 15 qram çox doymamış yağ turşusu, 35 milliqram yağ turşusu var. E vitamini və çox az miqdarda K vitamini.
Aspir yağının faydaları nələrdir?
- Tərkibindəki antioksidant komponentlər immunitet sistemini gücləndirir və orqanizmin infeksiyalara qarşı mübarizəsini dəstəkləyir.
- Xərçəng hüceyrələrinin əmələ gəlməsinin qarşısını alır və əmələ gələn hüceyrələrin məhv olmasını təmin edir. Xüsusilə döş və prostat xərçənginə qarşı profilaktik təsir göstərir.
- Xolesterol səviyyəsini tarazlıqda saxlayaraq orqanizmdə yağ mübadiləsini tənzimləyir. Bədəni infarkt riskindən qoruyur.
- Tərkibindəki omeqa 6 yağı sayəsində şəkər xəstəliyinin müalicəsində köməkçi rol oynayır.
- Zəfəran yağı diabet riskinə qarşı da qoruyucu rol oynayır.
- Qan şəkərini balanslaşdıraraq, insulin müqavimətinin inkişafının qarşısını alır və diabet riskini aradan qaldırmağa kömək edir.
- Nəfəs darlığının qarşısını alma xüsusiyyətinə malik olan aspir yağı öskürəyə də faydalıdır və eyni zamanda təsirli bəlğəmgətiricidir.
- Zəfəran yağı bağırsaqları işlədirmi sualının cavabı bəli.
- Həzm sisteminə müsbət təsir göstərən aspir yağı bağırsaq hərəkətlərini sürətləndirərək qəbizliyin qarşısını alır.
- Yəni zəfəran yağının dəriyə çəkilib-çəkilməməsi sualının cavabı bəlidir.
- Qadınlarda aybaşı pozğunluqlarını tarazlaşdırmağa kömək edən aspir yağı, menstrual ağrıların şiddətini azaldan təsirə malikdir.
- Aspir yağının dəriyə faydaları xüsusilə tərkibindəki E vitamini ilə bağlıdır.
- Saç köklərinin qidalanmasını dəstəkləyən aspir yağı saçların tez uzanmasını təmin edir və daha canlı görünüş verir.
- Revmatik ağrıları aradan qaldırmağa kömək edir.
- Zəfəran yağının tərkibindəki üzvi yağ turşuları afrodizyak təsirə malikdir. Aspir yağının xüsusiyyətləri arasında cinsi istəyin artması diqqət çəkir.
Aspir yağının dəri üçün faydaları nələrdir?
- Aspir yağının tərkibindəki antioksidant vitaminlər və minerallar və linoleik turşu dəri sağlamlığı üçün çox vacibdir. Dərinin sebum istehsalını tarazlaşdıran aspir yağı tıxanmış məsamələrin açılmasına kömək edir və dəri hüceyrələrinin yenilənməsini təmin edir.
- Aspir (zəfəran ) yağı dərinin nəm balansını qorumağa kömək edən təbii nəmləndiricidir. Kosmetika sənayesində istifadə edilən zəfəran yağı bu xüsusiyyətinə görə birbaşa dəriyə tətbiq olunarsa qarğa ayağı deyilən incə xətt və qırışların əmələ gəlməsinin qarşısını alır.
- Dərinin iltihabı və qızartılarını müalicə etməyə kömək edən aspir yağı xüsusilə epilyasiyadan sonra dəriyə rahatlaşdırıcı təsir göstərir. Qıcıqlanma nəticəsində yaranan zədələrə müalicəvi təsir göstərir.
- Dərinin daha parlaq və canlı görünməsini təmin edir. Dərinin qurumasının və soyulmasının qarşısını alır. Sızanaq və sızanaqların müalicəsində istifadə olunur.
- Süd verən anaların döşlərində əmizdirmə nəticəsində yaranan çatların və toxumaların zədələnməsinin müalicəsində kömək edir. Körpələrdə uşaq bezi döküntüsünə qarşı profilaktik təsir göstərir.
Aspir yağından necə istifadə edilir?
- Zəfər yağının istifadəsi onun hansı məqsədlə istifadə olunacağına görə dəyişir. Saçların daha canlı və parlaq görünməsi üçün ovuclara bir neçə damcı zəfəran yağı tökülür və saçlar yuyulduqdan sonra baş dərisinə masaj edilərək istifadə edilir.
- Saçların köklərinə mütəmadi olaraq vurulan aspir yağı saçların sağlam uzanmasına kömək edir.
- Aspir (zəfəran ) yağı birbaşa təmiz dəriyə tətbiq olunur. Ancaq tətbiq etməzdən əvvəl bir allergiya testi etmənizi tövsiyə edirik.
- Yatmazdan əvvəl təmiz dəriyə bir neçə damcı aspir yağını masaj edin.
- Antioksidan komponentlər dərinin altındakı toxumalara çatır, qidalanma və daha çox oksigen əldə edir, daha canlı və hamar bir dəri yaratmağa kömək edir.
- Revmatizm xəstələri ayaqlarına masajla yanaşı zəfəran yağı çəkə bilərlər. Beləliklə, qan dövranı sürətlənir və iltihablar orqanizmdən xaric olur.
- Zəfər yağından istifadə edənlər revmatizm ağrılarının yüngülləşdiyini deyirlər.
- Yemək olaraq istifadə etmək istəsəniz salatlara əlavə oluna bilər.
- Aspir (zəfəran ) yağı istiliyədavamlı deyil və ona görə də onu qızdırmadan soyuq formada yeməklərə əlavə etmək tövsiyə olunur.
- Qaraldıcı təsirə malik zəfəran yağı yayda günəşdən qoruyucu kimi də istifadə edilə bilər.
- Zəfər yağının müntəzəm istehlakı stress nəticəsində yaranan depressiyanı müalicə etməyə kömək edir.
- Serotonin səviyyəsini artırır və Alzheimer xəstələri üçün tövsiyə olunan bir yağ növüdür.
- Zəfəran yağının nə etdiyi sualına bir cavab qan dövranı sistemi ilə bağlıdır. Ürək-damar sağlamlığına faydalı olan aspir yağı xəstəlik risklərinə qarşı qoruyucu qalxan rolunu oynayır.
Aspir yağı arıqladır? zəiflədir?
- Aspir yağının faydaları arasında arıqlamağa kömək etməsi də var. Tərkibindəki antioksidan komponentlər maddələr mübadiləsi sürətinə çox təsir edir.
- Səhərlər acqarına 2 çay qaşığı zəfəran yağının qəbulu maddələr mübadiləsini 10-20% artırır.
- Bağırsaq hərəkətlərini tənzimləyir və şişkinlik, qaz və qəbizlik kimi problemlərin aradan qaldırılmasına kömək edir.
- Antioksidan komponentlər orqanizmdəki zəhərli maddələrin xaric edilməsinə kömək edərək yağların yandırılmasını sürətləndirir və eyni zamanda, bədəndən artıq suyun çıxarılmasını təmin edir.
- Omeqa 6 olaraq da bilinən konjuge linoleik turşusu sayəsində yağ metabolizmasını tənzimləməyə kömək edən aspir yağı bədəndə yağ yığılmasının qarşısını alır və hüceyrələr tərəfindən yağ istifadəsini dəstəkləyir.
- İnsulin müqavimətinin inkişafına profilaktik təsir göstərən aspir yağı xüsusilə səhərlər müntəzəm olaraq sirkə ilə istifadə edildikdə arıqlamağa kömək edir.
- Sağlam qidalanma və müntəzəm idmanla dəstəklənən aspir yağı arıqlamaq üçün çox təsirlidir.
- Zəfəran yağı da zəiflədici xüsusiyyətinə görə Canan Karatay tərəfindən tövsiyə edilir.
- Bundan əlavə, aspir yağı İbrahim Saracoğlunun salat və qatıqlara əlavə edilməsini tövsiyə etdiyi yağ növüdür. Saraçoğlu, yeməklərdə istehlak edilən aspir yağının arıqlamağa kömək etdiyini ifadə edir.
Yalançı zəfəran yağının zərərləri və yan təsirləri var?
- Bütün bitki mənşəli məhsullarda olduğu kimi, zəfəran yağının istifadəsi həddindən artıq olduqda zərərli təsirlərə səbəb ola bilər. Xüsusilə allergiya problemi olan insanlar istifadə etməzdən əvvəl həkimləri ilə məsləhətləşməlidirlər.
- Bəzi insanlarda aspir yağı allergik reaksiyalara səbəb ola bilər.
- Tərkibində yüksək miqdarda vitamin və mineral olduğundan, həddindən artıq istehlak qan təzyiqinin aşağı düşməsinə səbəb ola bilər.
- Həddindən artıq istehlak mədə ağrısı, mədə krampları, ürəkbulanma və qusma ilə nəticələnə bilər.
- İsala da səbəb ola bilən aspir yağı bədəndən ciddi su və duz itkisinə səbəb ola bilər. Hər hansı əlavə təsir halında ən yaxın səhiyyə müəssisəsinə müraciət etmək lazımdır.
Aspir (zəfəran) yağını haradan almaq olar? qiymət neçədi?
- Alış-veriş mərhələsində ağıla gələn ilk sual zəfəran yağının bitki həkimlərində olub-olmamasıdır.
- Zəfəran (aspir) toxumunun yağının soyuq presləmə üsulu ilə çıxarılması nəticəsində əldə edilən zəfəran yağına bitki həkimlərində, böyük ticarət mərkəzlərində, apteklərdə, orqanik məhsullar satan saytımızda, onlayn məhsul satan şirkətlərdə rast gəlmək olar.
- Yağ şəklində istehlak edə bilməyənlər zəfəran yağını kapsul şəklində ala bilərlər.
- Zəfəran yağı qiymətinə görə fərqlənir.
- Yağın təbii olması onun qiymətini artıran ən mühüm amildir.
- Aspir yağının qiyməti markadan markaya görə dəyişə bilər.
- Kapsul şəklində satışa çıxarılan aspir yağı digərlərinə nisbətən baha olur.
- Maye yağ şəklində satılan zəfəran yağlarının qiyməti qıramından aslı olaraq dəyişir. Kosmetikada istifadə edilən 200 millilitrlik şüşə aspir yağları 12 – 15 manat arasında dəyişir.