İÇİNDƏKİLƏR
Nehrə yağı necə hazırlanır? Faydaları
Avropa mətbəxində özünəməxsus yeri olan nehrə yağı kommersiya məhsuluna çevrildikdə dəyəri artmağa başlayır. Şərq mətbəxlərində və xüsusilə hind yeməklərində tez-tez istifadə edilən nehrə yağı, hind mətbəxində bəzən dərman kimi istifadə edilir. Ölkəmizdə köçərilərin yüksək dağlıq ərazilərdə hazırladıqları nehre yağı sonrakı dövrlərdə saray mətbəxlərinin axtarılan ləzzətinə çevrilir.
Özünəməxsus ətri və qoxusu olan nehrə yağı plovdan souslara, peçenyedən ətli yeməklərə, tərəvəz yeməklərindən tort və omletə qədər hər yeməyə ləzzət qatır. Nehre yağı ilə hazırlanan hər yeməyin dadı daha gözəl və ətirli olur. Nehre yağının əridilməsi və ya otaq temperaturunda yumşaldılması ilə istifadə olunur ki, bu da onun ləzzətini və yumşaqlığını artırır, xüsusən də peçenye, tort və piroq kimi xəmirlərə əlavə edildikdə.
Təkcə bu deyil, arabir çayınızı bir az nehrə yağı ilə içməyə cəhd etməlisiniz. Damağınızda möhtəşəm dad fərqini hiss edəcəksiniz.
Möhtəşəm qoxusu ilə yeməklərdə ləzzət təsiri yaradan nehrə yağı istiliyə davamlı deyil və qızartmada istifadə edilməsi tövsiyə edilmir. Birbaşa istiliyə məruz qalan nehre yağı qısa müddətdə yana bilər və onun dadı pisləşəcək və üzərində qara çöküntülər əmələ gələcək. Yemək üçün nehre yağı istifadə edərkən üzərinə 1-2 xörək qaşığı zeytun yağı əlavə etmək onun yanmasının qarşısını alır.
Nehrə yağı nədir?
- Nehrə yağı süd yağının, qaymağın konsentrasiyası, yetişməsi və yayılması nəticəsində əmələ gələn heyvan yağıdır.
- Mətbəxin incilərindən olan nehre yağı bir çox reseptlərdə özünü tapır. Dadı və teksturası ilə resepti daha da cəlbedici edir. Düyüdən desertə, tortdan xəmirə qədər geniş istifadə sahəsi var.
- Nehrə yağı əslində mətbəxdə istifadə edilən ən məşhur inqrediyentlərdən biridir.
- Maye yağla müqayisədə daha çox üstünlük verilən bu növ yağ sağlamlıq üçün də çox faydalıdır.
- Xüsusən də təbii və üzvi şəkildə hazırlanmış nehrə yağı tapdığınız zaman evdə ehtiyat toplamaq məsləhətdir.
- Çünki kənd mühitində heç bir qatqısız hazırlanan nehre yağı bütün zamanların ən keyfiyyətli yağıdır.
- Körpələrdən yaşlılara nehrə yağını tövsiyə edən mütəxəssislər tez-tez bu yağın tərkibindəki mineralları vurğulayırlar.
- Əlavə qida dövründə olan körpələri blw üsulu ilə bəsləyirsinizsə; Makaron və əriştə bir az nehre yağı əlavə edərək süfrəyə verə bilərsiniz.
- Əgər qaşıq üsulu ilə yemək yeyən körpəniz varsa; Hazırladığınız şorba və yeməklərə təbii nehrə yağı əlavə etməyi unutmayın.
- Nehrə yağını soyuducu və dondurucuda saxlayaraq uzun müddətli istehlak üçün istifadə edə bilərsiniz. Evdə hazırladığınız bir çox reseptlər üçün dad sirlərinizdən biri də nehre yağı olacaq!
Yaxşı, nehrə yağı nədən hazırlanır?
Birbaşa süddən istifadə edilə bilər və ya təzə və ya fermentləşdirilmiş qaymaqdan istifadə edilə bilər. Rəngi ağdan sarıya qədər dəyişən nehre yağının dadı şirin və ya azca turş ola bilər. Nehrə yağının rənginin dəyişməsinin səbəbi heyvanın qidalanmasıdır.
Hazırlanma üsuluna görə, qoxusuz və ya bir qədər turş qoxusu ola bilən nehre yağı:
- kənd yağı,
- süd yağı və
- Pasterizə edilmiş yağ da daxil olmaqla növlərə bölünür.
Bəzi bölgələrdə süd yerinə qatıqdan istifadə etməklə də hazırlana bilər. Qatıqla hazırlanan nehrə yağı ləzzət və ətir baxımından südlə hazırlanan yağdan çox üstündür, lakin səmərəliliyi aşağı olduğu üçün yağ sənayesində üstünlük verilmir.
Nehrə yağının Faydaları Nələrdir?
- Tərkibində orqanizmin immun sistemini gücləndirən vitaminlər var. Göz sağlamlığının qorunmasında mühüm rol oynayır.
- Yaxşı bir mineral mənbəyidir.
- Tərkibindəki qısa və orta zəncirli yağ turşuları bağırsaqda yaşayan patogen mikroorqanizmlərlə mübarizə aparır.
- Bədəni ürək-damar xəstəliklərindən qoruyur.
- Tərkibindəki antioksidant komponentlər orqanizmi infeksiyalara qarşı qoruyur və orqanizmin xəstəliklərlə mübarizəsini dəstəkləyir. yoluxucu xəstəliklər
- Hüceyrələrə qarşı qorunma təmin edir və bərpa edir.
- Bədən hüceyrələrini xərçəngdən qoruyur və xərçəng hüceyrələrinin çoxalmasının qarşısını alır.
- Oynaqlarda artrit və kalsifikasiya kimi xəstəliklərin qarşısının alınmasına kömək edir.
- Tərkibindəki A və D vitaminlərinin təsiri ilə sümük quruluşunu gücləndirir və diş çürüməsinin qarşısının alınmasında aktiv rol oynayır.
- Antifungal xüsusiyyətlərə malik olan nehrə yağı kandidozun müalicəsində təsirli olur. Mədə və bağırsaq sağlamlığının qorunmasında vacibdir.
- Əsl nehre yağı yaxşı xolesterolu (HDL) yüksəltmək və LDL (pis xolesterol) səviyyəsini azaltmaq təsirinə malikdir.
- Toxluq hissi verən nehre yağı tövsiyə olunan miqdarda istehlak edildikdə piylənməyə qarşı profilaktik təsir göstərir.
- Tərkibindəki Omeqa 3 və Omeqa 6 yağ turşularının təsiri ilə beyin inkişafını təmin edir. Xüsusilə böyüyən uşaqların beyin inkişafını tamamlamaq üçün nehrə yağı istehlak etmələri tövsiyə olunur.
- Nehrə yağının başqa bir faydası da tiroid sağlamlığını dəstəkləməsidir.
Nehrə yağının kalorisi və qida dəyəri
- 1 porsiya, yəni 30 qram nehrə yağı təxminən 226 kaloridir.
- Nəhrə yağında yağda həll olunan A, E, D və K vitaminləri var.
- Tərkibində selen, mis, sink, xrom və manqan kimi antioksidant minerallar var.
- Xüsusilə buğda rüşeyminə qarışdıqda seleniumun miqdarı daha da artır. Yod baxımından çox zəngin olan nehrə yağı, qalxanabənzər vəzin sağlamlığını dəstəkləyən quruluşu ilə əhəmiyyətlidir.
- Tərkibində A vitamininin xəbərçisi olan karotin var.
- Nehre yağının tərkib hissələrindən olan qlikospinqlipidlər mədə və bağırsaq funksiyalarında əhəmiyyətlidir.
- Omeqa 3 və omeqa 6 yağ turşuları ilə zəngindir, nəhrə yağının 80%-i yağdır. 18%-i su, 2%-i isə süd qatı maddələridir.
- Mürəkkəb dadı ilə süfrələrin vazkeçilməz olan nehrə yağının tərkibində 500 yağ turşusu və 400-ə yaxın uçucu komponent var.
- Bütün bu maddələr nehre yağına özünəməxsus ləzzət verir.
- Kütləvi istehsal edilən nehrə yağının dadı kənd yağından fərqlidir, çünki nehre yağında olan bəzi dadlandırıcı komponentlər pasterizasiya zamanı məhv olur.
Nehrə yağı xarab olur?
- Nehrə yağı duzlu və duzsuz olmaqla iki şəkildə hazırlanır.
- Nehre yağının ən təbii və üzvi növü duzsuz yağdır. Yumşaq teksturaya malik olan duzsuz nehre yağı açıq ağ rəngdədir.
- Duzlu nehre yağı isə duz əlavə edilərək alınan yağdır. Duzlu nehre yağı daha davamlıdır.
- Saxlama şərtlərinə əməl olunarsa nehrə yağı uzun müddət saxlanıla bilər.
- Nehrə yağı üstü açıq qaldıqda kifləşə və xarab ola bilər.
- Nehre yağının dadında və qoxusunda acılıq və fərq hiss olunduqda istehlak edilməməlidir.
- Eyni zamanda nəhrə yağının ilk dəfə qəbul edildiyi zaman rəngi qaralmağa başlayırsa, bu, yağın xarab olmasına işarədir.
- Nehre yağını soyuducuda və ya dondurucuda hava keçirməyən qabda saxlamaq məqsədəuyğundur.
Nehrə yağı necə əridilir? Nehre yağınız dondurucudadırsa, onu soyuducunuzun aşağı rəflərinə qoyub əritmək məsləhətdir. Soyuducudan çıxardığınız nehrə yağını birbaşa işığa məruz qoymadan otaq temperaturunda saxlamaq əriməsi üçün kifayətdir.
Nehrə yağının qiyməti neçəyədir?
- Süfrələrin aparıcı dadlarından olan nehrə yağının qiymətləri nehre yağının necə hazırlanmasına, orqanik olmasına, markasına və növünə görə fərqlənir.
- Təbii orqanik nehre yağı uzun müddət istifadə edilə bilməz. Amma onun dadı və ətri inanılmazdır.
- Orqanik nehre yağlarının qiyməti kütləvi istehsal olunan nehrə yağlarından bir qədər bahadir.
- Səhər yeməyində ən çox qatıqdan hazırlanmış təbii yağa, yeməklərdə isə pasterizə edilmiş nehre yağına üstünlük verilir.
- Süd məhsulu olan nəhrə yağının istehsalı və satışı üçün şirkətlərin yağı standartlara uyğun istehsal etməsi tələb olunur.
- 1 kq orqanık nehrə yağının orta qiyməti 18 – 25 azn arasında dəyişir.
Nehrə yağının qiyməti əsasən heyvana (inək, camış, qoyun), qidaya (fermada bağlı heyvan, dağlarda təbii otla qidalanan heyvan) və mövsümə görə dəyişir.
Nehrə yağının yan təsirləri
- Mətbəxlərimizdə istifadə olunan bütün yağlar yüksək kalorilidir. Ənənəvi dadlarımız arasında olan nehrə yağı ölkəmizdə ən çox istehlak edilən yağlardan biridir.
- Doymuş yağların həddindən artıq istehlakı ürək-damar xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
- Kütləvi nehrə yağı üçün istifadə edilən südə əlavə edilən hazır inqrediyentlər alerjenik təsir göstərə bilər.
- Bundan əlavə, südündən hazır yemlə istifadə edilən inəklərin bəslənməsi nehre yağının keyfiyyətini və qida dəyərini aşağı sala bilər.
- Həddindən artıq yağ istehlakı insulin müqavimətini artırır.
- Şəkərli diabet xəstələri tövsiyə olunan miqdardan çox nehre yağı istehlak etməməlidirlər.
- Tərkibində yüksək yağ olduğu üçün nehrə yağının həddindən artıq istehlakı orqanizmin bütün sistemlərində yağlanmaya səbəb ola bilər və buna uyğun olaraq xroniki xəstəliklərin əmələ gəlməsi müşahidə olunur.
- Yüksək kalorilər çəki artımına səbəb olur.